Đông trùng hạ thảo (tên khoa học: Cordyceps sinensis) là một dược liệu đặc biệt quý hiếm, kết hợp giữa côn trùng và nấm ký sinh. Vào mùa đông, loại nấm này ký sinh trên ấu trùng sâu non, hút hết dưỡng chất và phát triển bên trong cơ thể chúng. Đến mùa hè, nấm mọc chồi vươn lên khỏi mặt đất, tạo thành hình dáng đặc trưng: “nửa côn trùng – nửa thực vật”, từ đó có tên gọi “đông trùng hạ thảo”.
Trong y học cổ truyền Trung Hoa và Tây Tạng, đông trùng hạ thảo được xem là “thần dược trời ban”, có tác dụng bổ phế, ích thận, tăng cường sinh lực, kéo dài tuổi thọ. Ngày nay, các nghiên cứu hiện đại cũng chứng minh đông trùng hạ thảo chứa cordycepin, adenosine, polysaccharide và hơn 17 loại axit amin, khoáng chất quý hiếm, rất tốt cho sức khỏe con người.
Được tìm thấy chủ yếu ở các vùng núi cao trên 3.000m của Tây Tạng, Bhutan, Nepal, Thanh Hải (Trung Quốc). Đây là loại quý hiếm nhất, sản lượng cực kỳ hạn chế, giá thành có thể lên đến vài tỷ đồng/kg, thường dùng trong y học cổ truyền cung đình.
Nhờ tiến bộ khoa học, đông trùng hạ thảo hiện nay đã được nuôi cấy thành công trên cơ chất tổng hợp hoặc trên xác nhộng tằm, giữ nguyên dược tính, dễ sử dụng và giá thành phù hợp hơn.
Tại Việt Nam, các cơ sở nuôi cấy tại:
Lâm Đồng
Đà Nẵng
Hà Nội
TP. Hồ Chí Minh
đang phát triển mạnh mẽ, cung cấp sản phẩm chất lượng phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
Đông trùng hạ thảo là vị thuốc bổ toàn thân, với tác dụng rõ rệt cho nhiều hệ cơ quan:
Polysaccharide trong đông trùng giúp kích hoạt hệ miễn dịch tự nhiên, tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, hỗ trợ điều trị người bệnh suy giảm miễn dịch.
Đông trùng nổi bật với khả năng bổ phế, dưỡng âm, tiêu đàm, giúp điều trị ho, hen suyễn, viêm phế quản, viêm họng mãn tính và cải thiện chức năng hô hấp.
Đông trùng hạ thảo có khả năng tăng tiết testosterone nội sinh, hỗ trợ điều trị yếu sinh lý, rối loạn cương dương ở nam giới và cải thiện ham muốn tình dục. Đồng thời, nó còn giúp điều hòa nội tiết nữ, tăng khả năng thụ thai.
Theo Đông y, đông trùng giúp bổ thận dương, tăng cường tinh khí, hỗ trợ điều trị thận yếu, tiểu đêm nhiều, đau lưng mỏi gối và suy giảm trí nhớ do thận hư.
Cordycepin trong đông trùng có khả năng ức chế sự phát triển tế bào ung thư, tăng khả năng chịu đựng hóa trị – xạ trị, đồng thời giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn.
Đông trùng giúp giảm men gan, giải độc gan, đồng thời điều hòa huyết áp, cholesterol, phòng ngừa xơ vữa động mạch và đột quỵ.
Chất chống oxy hóa tự nhiên giúp bảo vệ tế bào thần kinh, cải thiện trí nhớ, làm chậm quá trình lão hóa và giúp tinh thần tỉnh táo, minh mẫn hơn.
Tùy vào nhu cầu, độ tuổi và điều kiện kinh tế, có nhiều cách sử dụng đông trùng hạ thảo:
Đông trùng hạ thảo tươi có thể nhai sống (rửa sạch trước khi dùng), mỗi ngày 1–2 sợi.
Vị hơi ngọt, bùi, dễ dùng và giữ được dưỡng chất nguyên vẹn.
Dùng 5–10 sợi (tươi hoặc khô) hãm với nước nóng 80–90°C trong 10–15 phút.
Có thể kết hợp với nhân sâm, kỳ tử, táo đỏ để tăng công dụng.
Để nguyên sợi đông trùng hạ thảo tươi hoặc khô, ngâm trong mật ong nguyên chất 2–4 tuần.
Mỗi sáng dùng 1–2 thìa cà phê, giúp bổ phổi, tăng đề kháng.
Hầm cùng gà ác, chim bồ câu, canh xương giúp bồi bổ cơ thể, phục hồi sức khỏe sau ốm hoặc sau phẫu thuật.
Phù hợp cho người lớn tuổi, người suy nhược, người mới hồi phục bệnh.
Dùng đông trùng khô ngâm rượu trắng 40 độ, sau 30 ngày là có thể dùng.
Uống 1–2 ly nhỏ/ngày giúp bổ thận, tăng sinh lực, mạnh gân cốt.
Tiện lợi cho người bận rộn, dễ kiểm soát liều lượng, sử dụng đều đặn hàng ngày.
Lưu ý:
Không dùng quá liều, không dùng cho trẻ nhỏ dưới 5 tuổi hoặc người bị dị ứng nấm.
Phụ nữ mang thai nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Đông trùng hạ thảo dễ mất dược tính nếu bảo quản sai cách. Dưới đây là một số lưu ý:
Để trong hộp kín, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (2–8°C).
Dùng trong vòng 1–2 tuần. Có thể sấy khô nếu muốn để lâu.
Bảo quản nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp.
Tốt nhất đựng trong hũ thủy tinh có túi hút ẩm.
Hạn dùng từ 6–12 tháng nếu bảo quản đúng cách.
Bảo quản nơi thoáng mát, tránh nơi ẩm và có ánh sáng mạnh.
Luôn đậy kín sau khi sử dụng.
Đông trùng hạ thảo là món quà tuyệt vời từ thiên nhiên, mang lại lợi ích toàn diện cho sức khỏe, từ việc tăng sức đề kháng, phục hồi thể lực, bổ phổi, bổ thận, đến cải thiện sinh lý, trí nhớ và làm chậm lão hóa. Dù ở dạng tươi hay chế phẩm hiện đại, sử dụng đông trùng hạ thảo đúng cách và đều đặn sẽ giúp bạn nâng cao chất lượng cuộc sống và phòng ngừa bệnh tật hiệu quả.
Website: An Khang
